Το Πωγώνι των 47 χωριών υπήρξε στους αιώνες κάστρο του Ελληνισμού. Σ’ αυτή την περιοχή γράφτηκαν χρυσές σελίδες πολιτισμού, αυταπάρνησης και θυσιών για την πατρίδα.

(Πηγή εικόνας: Εκδώσεις Σχωριάδες)

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος χτύπησε βαριά το Πωγώνι, ειδικά γιατί βρισκόταν στα σύνορα.
Πολλοί Πωγωνήσιοι, μόλις χτύπησε η Ιταλία την Ελλάδα, εντάχτηκαν εθελοντικά στον ελληνικό στρατό και μερικοί που ήταν στρατολογημένοι στον αλβανικό στρατό λιποτάχτησαν.

Στην περίοδο αυτή, ειδικά μετά την πτώση της Ιταλίας, αναπτύσσονται απελευθερωτικά κινήματα στην Ελλάδα, στην Αλβανία και αλλού.

Οι Αλβανοί κομμουνιστές, επίσημα στα συνέδριά τους (στο Συνέδριο Πολύτσανης, της Πρεμετής) δηλώνουν πως μετά από τον πόλεμο οι Έλληνες της Μειονότητας θα έχουν όλα τα δικαιώματα μέχρι την Αυτοδιάθεση, στο που και πως θέλουν να ζήσουν. (Μενέλαος Δαλιάνης, στο βιβλίο του «Η Εθνική Αντίσταση της Ελληνικής Μειονότητας της Αλβανία 1941 – 1944 »)

Οι Πωγωνήσιοι πήραν τα όπλα και βγήκαν να πολεμήσουν και να θυσιαστούν για την λευτεριά της πατρίδα τους. Σε σχέση με τον πληθυσμό, το Πωγώνι παίρνει την πρώτη θέση στο παρτιζάνικο κίνημα.

Όμως οι Αλβανοί κομμουνιστές με τον Ε. Χότζια αρχηγό, μόλις πήραν την εξουσία στις 24 Μάη 1944, ανέτρεψαν τα όσα δημαγωγικά έλεγαν και στη θέση τους εγκατέστησαν την πιο στυγνή δικτατορία.
Πολλοί Έλληνες παρτιζάνοι προέβλεπαν πως δεν πρόκειται να περιμένουμε τίποτε από τους Αλβανούς κομμουνιστές. «Αυτοί, οι Αλβανοί θα μας δώσουν δικαίωμα αυτοδιάθεσης ;» έλεγαν. Και έφυγαν από το παρτιζάνικο.

Για την εποχή εκείνη δεν έχει σημασία το που εντάχτηκαν. Σημασία έχει ότι οι συλλήψεις και οι διώξεις άρχισαν. Οι Πωγωνίσιοι προβληματισμένοι βγήκαν στο κλαρί για λευτεριά. Και έτσι, όλοι αυτοί είναι οι μεγάλοι αγωνιστές μας.

Προηγούμενη Σελίδα